dalarna

Di

08

We vertrekken uit Karlstad, rijden eerst naar Filipstad om te lozen en dan door naar een bezoek aan een mijn-museum in Långban. Hier in deze streek was mijnbouw volop aanwezig, het hele gebied is bezaaid met herinneringen aan die tijd. In deze mijn is het bijzonder waardevolle mangaanerts en dolomiet gevonden, Zweden heeft enorm geprofiteerd van deze winning. We lopen door het museum dat allerlei informatieve verhalen vertelt en daarna wandelen we langs een aantal gebouwen waaronder de mijn schachten, men groef hier tot 250m diep. Een leuke trip om deze omgeving te leren kennen. We wilden ook nog oude mijndorpjes bezoeken maar het weer is zo slecht dat we geen gravelpaden op durven te gaan. Uiteindelijk rijden we in de regen naar Rämmen en staan op een P bij een prachtig rood kerkje.

Woe

09

Ondanks het slechte weer willen we nu eindelijk naar Dalarna we pakken de westelijke route en komen via Tyngsjö de streek binnen, een prachtige tocht door een bergachtig gebied met bossen en graanvelden. Hier zien we het echte Zweden van de rode huizen die in kleine groepjes bij elkaar staan in de diepe grote bossen. Via een binnenweg rijden we naar Nås, het regent nog steeds en we vinden een P bij een rivier in Folda, het water staat al best hoog, we kijken uit op een houten brug. In de nacht word ik wat ongerust en ga kijken hoe het met het waterpeil is, gelukkig geen probleem hier, wel staan de bomen op een dijkje zeker 70 cm in het water.

Do

10

’s Morgens lopen we nog even over de houten brug die zo smal is dat als er een auto aankomt we ons tegen de reling aan moeten drukken. Veder piept en kraakt hij vervaarlijk als een auto passeert. We rijden eerst naar Rätvikk en voor het eerst balen we echt van de stromende regen. We komen aan in het dorpje waar het erg druk is met auto’s, we zien op een veld allemaal hondenbezitters onder een paraplu op een stoeltje zitten, er is een hondenshow daar. Maar goed we hebben een konditori gezien en daar gaan we als troost gewoon een kop koffie met een taartje eten, het is er lekker warm en gezellig druk! Hierna rijden we naar Nus Näs waar de fabriek staat van de Dalarna paardjes, houten paardjes die daar met de hand gezaagd en geschuurd worden en daarna beschilderd. Het zijn dé iconen van deze streek en het is er druk met gezinnen. Een fabriek dan denk je aan grote strakke gebouwen, nee er zijn een paar grote rode houten gebouwen, binnen ruimtes waarin we de ambachtslieden aan het werk zien, het komt heel gemoedelijk maar ook heel serieus over. Gewoon leuk om een keer gezien te hebben! Dan rijden we door naar een P bij Orsa aan een meer waar een platform is gebouwd om vogels te spotten.’s Middags wordt het zowaar wat droger en wandelen we lekker een stuk en dan horen we opeens het geluid van de kraanvogels die overvliegen van het water naar een plek in het veld. ’s Avonds kunnen we op het platform genieten van de zonsondergang, wat een genot!

Vrij

11

De volgende ochtend sta ik om 05:15 op, ik hoor de kraanvogels en wil ze nog een keer zien. Heerlijk om een tijd te genieten in de natuur, de beelden van het water, de kraanvogels die nu wel goed te zien zijn, een goederentreintje dat om 06:00 langs komt rijden.

Al vroeg rijden we naar een P in Orsa zelf en daar pakken we de fietsroute naar Mora, in totaal 30 km. Ja de lucht is blauw, de wind is fris en het is droog! Binnen een uur staan we in Mora, een druk toeristenstadje en daar vallen we midden in een belangrijke zomerfestiviteit van de Zweden! In de winter hebben de Zweden een langlaufwedstrijd van 94 km, de Wasa loop, die vanuit de bergen in het Westen naar Mora loopt. Ooit heeft koning Gustav deze tocht op ski’s gemaakt toen hij op de vlucht was voor de Denen en n.a.v. die gebeurtenis wordt deze tocht in de winter elk jaar gehouden door 16.000 deelnemers die allemaal tegelijk mogen starten. In de zomer, dit weekend, worden MTB wedstrijden gehouden over hetzelfde parcours als in de winter alleen nu zijn de afstanden vandaag 35 of 45 km en morgen de 94 km. Alle deelnemers en hun fietsen worden naar een vertrekpunt met bussen en aanhangwagens vervoerd om van daaruit terug te fietsen, een grote operatie daar.We drinken wat koffie en spreken twee mannen die de 35 km gaan fietsen, een van hen heeft meerdere keren met de winter wedstrijd meegedaan, hij deed er 9 uur over om de 94 km te langlaufen! We lopen even door de winkelstraat en komen terug bij de finishplaats van de wielrenners. Die liggen overa,l onder de modder, gevloerd op het gras naast hun fietsen, zo te zien was het een barre tocht! We fietsen terug naar de camper en willen de nacht doorbrengen op een P bij een waterval in de buurt van Boda, dat lukt niet want die staat vol. Een beetje terug overnachten we op een grote P bij een begraafplaats, het is te laat om nog wat anders te zoeken.

Zat

12

Terug in Rätvikk gaan we weer even langs de konditori, het regent weer volop. We hebben nu een rondje gereden rondom een gebied waar vroeger een meteoorinslag is geweest met een omtrek van 50 km. Her en der in het landschap zijn daar sporen van te herkennen, je moet dan echt het gebied in gaan, iets wat nu niet mogelijk is.

Daarna rijden we door naar Leksand waar we al vroeg in de middag zijn. We pakken de fiets en gaan over een steil pad naar Tällberg, dat blijkt een dorpje te zijn dat zeer veel toeristen trekt, er zijn veel eetgelegenheden en winkeltjes. Beneden bij het haventje zien we dat het hoge water ervoor zorgt dat alle huurbootjes niet meer te bereiken zijn, de steigers staan onder water. Wat een pech voor de mensen die daar op de camping staan! Terug in Leksand lopen door het drukke stadje er is daar genoeg te doen.

Zon

13

We hebben kaarten gekocht om de kopermijn in Falun te bezoeken, we hebben om rondleiding om 12:00 uur. De heenweg is een groot waterballet maar als we aankomen bij de mijn is het droog. Deze mijn, the great pit genaamd, is een enorm gat in het landschap, waar koper wordt gewonnen. Het is voor lange tijd de bron van het financiële bestaan van Zweden geweest. Om 12:00 luidt een bel en verzamelen 32 mensen zich om een gids, veel kinderen die het heel spannend vinden. Eerst zakken we af naar een lager plateau waar het gat nog beter kunnen zien en daarna via een trap naar beneden waar we in een ruimte allemaal helmen en beschermde kleding moeten aantrekken. Dan gaat een deur open en lopen we de echte mijn in, de temperatuur zakt naar 5 graden, we lopen over smalle vochtige trappen en looppaden naar beneden en staan af en toe stil in grote ruimten waar we zien hoe de berg is uitgehold, overal hoor je water stromen. Wat maakt dit een indruk, wij zijn 60 meter onder de grond, nauwelijks verlichting. De mijnwerkers moesten op 200 meter diep vuren aanleggen om een stuk berg warm te maken waardoor dat los kwam en dan moesten zij dat loswrikken! Ze werden in een grote ronde bak aan een kabel met acht personen tegelijk naar beneden gebracht en weer opgehaald, beneden waren geen voorzieningen. Uit al het gesteente dat naar boven kwam, werd maar 7 procent koper gewonnen, de rest ligt in de wijde omgeving op heuvels in het land. Dit is een bezoek dat je zeker moet doen!

In het museum, een prachtig groot geel gebouw wordt de hele geschiedenis van het ontstaan van de mijnbouw heel aanschouwelijk uitgelegd, voor de kinderen zijn er allerlei activiteiten. We zien een Zweden overal rood geverfde huizen, deze kleurstof komt uit deze mijn en dat is tot 1970 zo geweest. Na dit bezoek rijden we naar een P in Sundborn vlakbij Falun. Daar staat het huis van de bekende Zweedse schilder Carl Larsson, we lopen door zijn tuin waar nu een extra dijk is gebouwd omdat het water hier wel heel hoog staan. In een cirkel van 20 km rond Falun heeft alles in het teken gestaan van de mijn, in dit dorp Sundbrun woonden de mijnbazen in hun landhuizen en hier was een rivier waarin watermolens waren gebouwd voor de smelterijen van de erts. Er is een dam gebouwd om de loop van de rivier te temmen, nu stort het water met volle snelheid naar beneden vanwege het hoge waterpeil. We genieten ’s avonds in de zon! na van een drukke dag, we eten zelf buiten bij een picknick tafel en kijken uit op een snelstromende rivier. Over deze P alleen maar lof, er staat daar een gebouwtje waar je gebruik kan maken van toiletten met kranen met warm water en waar je gratis je spullen kan opladen, wat een service! Verder is er een ruimte met stoelen en tafels waar je kan zitten en er is veel informatie over het dorp.

Ma

14

Binnendoor rijden we in twee uur naar de kust door een bosgebied waar helemaal niemand woont. Het is mooi warm weer, 19 graden en we zoeken een plekje op bij een haventje in Axmar Havsbad, het ziet er veelbelovend uit. We wachten op een Zweed die na een paar uur vertrekt en nemen zijn plaats in, niet de plekken waar de camper moeten staan. Daar is het drassig en ligt overal poep van de ganzen. Zo dat hebben we geregeld dachten we totdat er een man langskomt die ons dringend verzoekt om op een van de drassige vol gepoepte plekken te gaan staan, er is helemaal niemand verder en hij ziet zelf ook dat het niet kan. We gaan weg, dit is echt geen prettige plek waar we willen blijven en waarvoor we ook nog moeten betalen. Iets verder op bij Axmar Brygga vinden we een grote P bij een restaurant waar al heel wat campers staan, we betalen hier 22 euro per nacht inclusief stroom, douches en alle service voorzieningen, dan is een stuk prettiger.