terug uit de bush

Woensdag 040810
We hebben ’s morgens om 8.30 de ferry naar Valdez genomen, aankomst 10.30. Tot dan toe bewolkt, geen gletjers onderweg gezien. De rest van de dag heeft het gehoosd! We hebben een burger in Totem Inn genomen, nog nooit zo iets Amerikaans meegemaakt: heel groot, heel vies (vond ik, Arno niet die was zo slim iets anders te bestellen), ongelofelijk excentrieke mensen daar. Het B&B was prima, nog gesproken met 2 duitse meiden die 7 weken met een auto door heel Alaska trokken. Van gastvrouw Laura hoorden we dat er wegen gedeeltelijk afgesloten zijn/geweest vanwege de regen, overstromingen, schade aan de bruggen. We kunnen in ieder geval door naar Mc Carthy met de bus, grotere auto’s kunnen er niet meer komen. In het Noorden is alleen rijden in konvooi mogelijk, we zien het wel als we weer terug zijn uit het park.
Donderdag 050810:
Vandaag zijn we eerst naar een salmon hatchery gegaan, vlakbij Valdez. Onze gastvrouw Laura werkt daar. Duizenden (misschien wel tienduizenden) Pink Salmons zijn, na enkele jaren op zee rondgezwommen te hebben, op zoek naar hun geboortecreek om eitjes te leggen. Bij de hatchery worden zij via een vistrap van zo’n 20 treden naar de fabriek geloodst waar hun leven helaas ten einde loopt: de vrouwtjes worden in een razend tempo van hun eitjes verlost, de mannetjes verdwijnen meteen in een shredder waarna ze tot hondenvoer worden verwerkt. In Alaska heeft de Partij van de Dieren geen kans van bestaan.
Met regelmatig wat regen (drizzle) zijn we naar Chitina gereden, een rit van zo’n 130 mijlen door naar men zegt een mooi landschap, dat wij door mist, regen en laaghangende bewolking gemist hebben. Het laatste deel van de rit klaarde het op en is het inderdaad een mooi landschap wat ons deed denken aan Noorwegen. We zijn nu in een B&B, dat ruim en gezellig is ingericht met drie kamers, badkamer en een grote gezellige overblijfruimte die dienst doet als keuken en zitruimte. Heel gezellig maar we zijn de enige gasten! Het is het laatste huis in een nagenoeg verlaten gehucht (behalve wat toeristen) voor de ingang van het NP. We gaan morgenochtend vroeg met een busje het park in, we laten onze koffers achter. Dat wordt weer een nieuw avontuur.

Vrijdag 6 augustus.
We vertrokken om 08.40 uur na een prima nachtje slapen in een Van(busje) met 8 personen voor een rit van 2.5 uur over inderdaad geen beste weg. Onderweg moesten we nog een keer uitstappen, we mochten niet in de bus blijven zitten vanwege een beschadigde brug! In het busje zaten Amerikanen en Fransen. Er zaten mensen uit Illinois met wie we in de loop van de dag, toen we hen weer tegen kwamen, ons emailadres hebben gegeven. Maybe komen ze volgend jaar in mei langs in hun trip door Europa. Onderweg kwamen we regelmatig sporen tegen van bruggen en ander stuff uit de tijd (begin 20ste eeuw) toen de spoorlijn hier liep om koper uit de mijn van Kennicutt (onze eindbestemming in de komende dagen) te vervoeren naar Valdez (een havenplaats). De eindbestemming van onze rit was de footbridge. Iedereen stapte uit en liep naar de overkant met zijn spullen om vandaar weer met een shuttle naar zijn logies gebracht te worden of naar Kennicutt. Wij kwamen terecht in een hotel dat zo plaats had kunnen nemen in een Western. Op onze kamer 2 ijzeren bedden (die overigens prima liggen), een wasbak en een knopje voor de verlichting. Geen TV, Wifi, de office deed nog alles met de hand. Dus papieren stapels. Na de lunch (in een keet met de naam Potatoe) zijn we met een Van naar het mijnstadje gebracht. Heel veel oude gebouwen, sommige staan op instorten, andere zijn deels gerestaureerd, geven een geweldige indruk hoe de mijnenwerkers tussen de jaren 1910 en 1930 het koper uit een berg halen en per trein vervoerden naar Valdez. Ergens in de komende 2 dagen doen we een tour met een gids van 2.5 uur. Dan daar meer daarover. We zijn door het stadje heen gelopen en hebben nog een hike van 3 uur totaal naar een gletsjer gedaan. Er lag ontzettend veel gruis op het ijs op het eerste deel, daarna was het ijs zichtbaar. Eerlijk gezegd was deze gletsjer minder indrukwekkend dan de gletsjer die we in Cordova gezien hebben. Na terugkeer hebben we wat gedronken in de Golden Saloon (een bruine kroeg in Western stijl) en gegeten in een zaak daarnaast. Tijdens het eten staat ineens het hele dorp op zijn kop; alle gasten inclusief de bediening rennen naar buiten: er is een moeder beer met 2 kleine cubs vlakbij. De cubs vliegen van alle spanning de boom in en moeder graast een gazon aan diggelen. Zo dat was de onderbreking van het diner. Er is niet veel keus waar je gaat eten of drinken. De keus is steeds 1 of 2 opties. Daarna naar bed.

Zaterdag 7 augustus 2010.
We hebben vandaag uitgeslapen en gewandeld. Gelezen, gepuzzeld op het terras van de saloon. Samengevat: in een klein gehuchtje dat je in 5 minuten rondwandelt gewoon je ontspannen in een klein zonnetje. Zaterdag avond hoorden we geruchten dat de weg van Tok naar Dawson City weer gesloten zou zijn vanwege schade. We hebben toen met een geleende mobiel van Jasmine ons verblijf hier in Chitina een dag verkort.

Zondag 8 augustus 2010.
Vandaag hebben we buiten op het terras van de Market genoten van koffie en muffins. Daarna hebben we een ticket voor de Mill-tour (kopermijn) van 1.30 PM geregeld. Met de shuttle naar Kennnicott en daar een film gezien over de kopermijn waar we ’s middags naar toe gaan. We zaten in de gerestaureerde heel grote recreation hall, 3 rijen stoelen, erg koud. De film gaf een goed beeld van wat we die middag zouden zien. Onze gids Johann, the punk guy volgens de chauffeur, had gedurende de 2.5 uur tour een goed verhaal. We zijn naar boven gelopen en hebben vanaf de bovenste verdieping (14 in totaal) via heel steile trapjes het hele gebouw (de Mill) waar mogelijk bezichtigd. Dit was werkelijk zeer indrukwekkend: hoe het proces van winnen van koper plaatsvond, welke ingenieuze en eenvoudige machines gebruikt werden, hoe het enorme houten gebouw was ingedeeld. Het bouwwerk is nog in de oorspronkelijke staat, het bestaat uit een grote massa van houten balken, machines, watergoten, trapjes. Het hele bouwwerk was in 4 delen verdeeld: van bovenaf werd het koper steeds meer uit de klei en rotsen gehaald, uiteindelijk had men een percentage van 98% zuiver koper, zeer hoog!!!
Het grote probleem was het schudden van het gebouw tijdens het proces. Als er te veel speling kwam, was er een mannetje dat regelmatig de kabels, waarmee het gebouw aan de rots vastzat, aandraaide. Het lawaai is enorm geweest, de temperatuur van ver boven tot onder nul, geen enkele veiligheidsmaatregelen. Men werkte 363 dagen, 24 uur, in ploegen van eerst 16 uur, later 8 uur. In dat hele grote gebouw werkte maar 30 mannen aan het werk, dat is echt onvoorstelbaar! Op het hele terrein van de mijn werkte 1500 mensen (inclusief directie, keuken, school, hospitaal, boerderij).
De energie werd in een apart gebouw opgewekt in enorme stoomketels, het ammonia-proces het laatste onderdeel om koper te winnen, was in een ander klein gebouw. Uiteindelijk wordt het zuivere koper in zakken geladen, en via een trein afgevoerd naar Cordova. De rails was een aantal 191 mi lang, dwars door de bergen, had vele bruggen, was constant ergens kapot vanwege de regen en sneeuw (’s winters 10 meter).
Het koper zat boven in de bergen, het moest via kabel-karretjes naar de Mill worden vervoerd.
Als je dit alles overziet, ben je stomverbaasd hoe dit alles is gebouwd, ontworpen, onderhouden, kon functioneren. Alle materialen zijn eerst met honden- en paarden sleeën naar boven gebracht, later per trein. Er was sprake van enorme inventiviteit en vasthoudendheid. Uiteindelijk heeft de mijn 27 jaar gewerkt, in 1938 vertrok de laatste trein, met arbeiders, alles is achtergelaten. In 1998 is met de restauratie gestart, voor de toeristen.

Maandag 9 augustus.
Uitgeslapen na een nacht regen. Het stadje is langzamerhand volgelopen met plassen water. Gevolg: de kleiwegen zijn een modderpoel aan het worden. Op de bergen om ons heen ligt nu op de toppen ook sneeuw, die in de nacht is gevallen. Daarna ontbeten in de Diningroom: wentelteefjes met scrumbled eggs. En natuurlijk veel mugs met koffie. We hebben nog wat rondgewandeld, een muffin van de Market (met koffie natuurlijk) gegeten tot we uiteindelijk met een busje weer werden teruggebracht in een 2 uur durende tocht naar ons bekende adres BenB in Chitina. Op weg naar een restaurant zag Arno ineens 2 oren boven het water van een Lake steken. En: er bleek een Moose onder te zitten, op zoek naar lekkere waterplanten. We hebben in verwondering staan kijken naar dit schouwspel op 20 meter afstand. En het eten daarna (Burger met french fries) was lekker (en) Amerikaans.